تراژدی از نمای نزدیک، کمدی از نمای دور | گفتگو با عوامل نمایش «سینگل» به بهانه اجرا در مشهد

ریحانه موسوی | شهرآرانیوز؛ تئاتر «سینگل» به نویسندگی مهدی ضیاء چمنی و کارگردانی مجتبی شفیعی در سالن اصلی تئاترشهر مشهد روی صحنه رفت. این تئاتر با مضمونی اجتماعی داستان تنهایی انسان‌هایی را روایت می‌کند که گویی این تنهایی اثرات خوبی برروی آن‌ها ندارد. این اثر تنهایی بیمارگونه‌ای را در قالب یک کمدی تلخ به اجرا درمی آورد. «سینگل» با طراحی یک قصه ساده، موقعیتی را خلق می‌کند که مشکلات رفتاری آدم‌ها را به چالش بکشد و این سادگی و ملموس بودن در طراحی‌های تئاتر هم دیده می‌شود. در این گزارش با مجتبی شفیعی، کارگردان، و امیر غفار منش، بازیگر این تئاتر، گفت گویی کرده ایم که حاصل آن پیش روی شماست.

تخیلی که باعث تنهایی است

مجتبی شفیعی، کارگردان و بازیگر تئاتر «سینگل»، درباره این اثر گفت: این کار را دو بار تمرین کردیم. دور اول آن ابتدای سال ۱۴۰۱ بود که با مهدی ضیاء چمنی اجرایش کردیم و دور دوم نیز با امیر غفار منش. ابتدا در تهران و سپس سه روز در مشهد و در مجموع شش اجرا داشتیم. 

وی استقبال و حمایت مردم مشهد از هنر تئاتر را بسیار دانست و افزود: بیشتر افراد جامعه درگیر این معضل اجتماعی -یعنی تنهایی- هستند که حاصل انتخاب خود انسان نیست. تنهایی با سینگل بودن متفاوت است؛ تنهایی موهبتی دارد که فرصت فکرکردن را به انسانی می‌دهد که برای خلق کردن نیاز به تنهایی دارد. اما سینگلی انتخاب آدم‌ها نیست. ترک شدن و برگزیده نشدن عوامل مختلفی دارد. این اتفاق باعث بیماری‌های جسمی و روحی می‌شود و از آنجایی که انسان با محبت زنده است، کمبود آن از قضاوت و حسادت شروع می‌شود. 

شفیعی ادامه داد: تخیل و تصوری که باعث تنهایی است آن قدر می‌تواند زیبا و وحشتناک باشد که اگر کنترل و درمان نشود، قطعا انسان را به افسردگی، خودکشی، منزوی بودن، تلخ بودن و ... می‌رساند. شاید ما با این نمایش بخواهیم بگوییم که آدم‌ها باید قدر یکدیگر و محبت‌هایی را که به یکدیگر می‌کنند، بدانند. این کارگردان بیان کرد: لحظه‌ای که این دو شخصیت تصور می‌کنند که برای عشقششان چه کار‌هایی انجام دهند، حتی صدای خنده‌ای برایشان کافی است؛ یعنی سبد انتظارشان آن قدر کوچک شده است و آن قدر تنها بوده اند که به اینجا رسیده اند. 

در همه تئاتر‌ها ماهیت و هدف اصلی ایجاد سرگرمی است. این نمایش نیز همین است و به قول چارلی چاپلین «کل اتفاقاتی که در این دنیا می‌افتد، از نمای نزدیک تراژدی و از نمای دور کمدی است.» ما از نمای دور به شخصیت‌های این نمایش می‌نگریم، در حالی که تنهایی واقعا تلخ است.

هزینه‌های تولید یک تئاتر زیاد شده است

شفیعی در بخش دیگری از صحبت‌های خود درباره وضعیت تئاتر مشهد بیان کرد: ما در این شهر هنرمندان مختلف کم نداریم. خراسان بزرگ در عرصه موسیقی بسیار خوش درخشیده است، اما باید مقداری حمایت شود. هزینه‌های تولید یک تئاتر بسیار زیاد شده است؛ اما اگر قیمت بلیت از رقم خاصی بالاتر برود، کسی استقبال نمی‌کند. اینکه برخی از نمایش‌ها کیفیت لازم را ندارند نیز بی تأثیر نیست؛ باوجود این نمایش‌های درخورتأملی نیز در بین آثار داریم.

وی کمبود سالن را دیگر مشکل حوزه تئاتر در مشهد برشمرد و مطرح کرد: گویا پردیس تئاتر مستقل قرار است تعطیل شود. ما سالن بلک باکس بزرگ نیز نداریم. نمایش «سینگل» مناسب این صحنه نیست، اما ناچاریم اینجا آن را اجرا کنیم. سالن حوزه هنری نیز شرایط خاصی دارد.

نمایش‌های خلوت را بسیار دوست دارم

امیر غفار منش، بازیگر نمایش «سینگل»، دلیل خود برای حضور در این کار را همکاری با مجتبی شفیعی بیان کرد و افزود: من کار‌های خلوت را بسیار دوست دارم و شکل متن و اجرای این تئاتر به سلیقه من نزدیک بود و من به نوعی کمدی جدی را دوست دارم. ما در این کار با یکدیگر هماهنگی داشتیم، اما بیشتر مجتبی شفیعی کار را هدایت می‌کرد، زیرا بر متن مسلط و قبلا آن را اجرا کرده بود.

وی با انتقاد از وضعیت فرهنگ و هنر گفت: اکنون بر همه حوزه‌های هنری (از جمله تئاتر، سینما و...) شرایط خوبی حاکم نیست و در فقر فرهنگی، متنی و تکنیکی به سر می‌بریم و نمی‌توان دورانی طلایی را برای تئاتر و سینما متصور شد. راهکار حل این مشکل دست مسؤلان است؛ زیرا ما تنها مقوله بازیگری، نویسندگی و کارگردانی را می‌شناسیم. فقط باید فضا برایمان باز شود.

بازیگر فیلم‌های «اختاپوس» و «مرد‌ها فرشته نیستند» با بیان اینکه استقبال مردم مشهد از اجرا، بی نظیر و ظرفیت سالن در همه شب‌ها تکمیل بود، بیان کرد: تئاتر، سینما و تلویزیون می‌توانند مشکلات و نقاط ضعف را نشان دهند، اما راه حل آن‌ها در دست مدیران و مسئولان است.

وی با اشاره به اینکه سالن تئاترشهر مشهد با این همه زیبایی قدری مهجور مانده است و نیاز به رسیدگی، توجه و اجرا‌های مداوم و خوب دارد، اذعان کرد: باید کافی شاپ مدرن تری در این فضا ایجاد شود تا جوانان حضور پررنگ تری در آن داشته باشند. نباید فکر کنیم هرجا که جوانان در آن جمع می‌شوند، باید نقدشان کنیم و به آن‌ها تذکر دهیم. 

در ادامه حتما بخوانید کمدی اجتماعی به دنبال جذب تماشاگر تئاتر است

این تفکر باید در مشهد از بین برود. او که در بیست و چهارمین دوره جشنواره بین المللی تئاتر فجر عنوان بهترین بازیگر مرد را برای نمایش «رکاب» از آن خود کرده است، بیان کرد: علاقه‌مندان زیادی در حوزه تئاتر وجود دارند، مردم دوست دارند به آموزش روی بیاورند، اما علی رغم میل باطنی، درآمدشان به گونه‌ای نیست که در کلاس‌های آموزشی حضور پیدا کنند. رضا صابری، حمید کیانیان، برادران ارجمند، حسن حامد و... افرادی هستند که از مشهد برخاستند و تئاتر مشهد دارای پیشینه خوبی است. استعداد‌های زیادی در این شهر وجود دارد که باید کمی بیشتر به آ ن‌ها بها داده شود.